राष्ट्रिय क्षयरोग नियन्त्रण केन्द्र

निर्देशकको भनाई – डा. संजय कुमार ठाकुर

यस वेबसाइट मार्फत नेपालको राष्ट्रिय क्षयरोग कार्यक्रमबारे जानकारी प्रदान गर्न पाउदा हामी आभारी छौ | नेपालमा क्षयरोगलाई अझै पनि एक प्रमूख स्वास्थ्य समस्याको रुपमा लिदै आइएको छ | नेपालमा हरेक वर्ष सरदर ४४,००० जना क्षयरोगबाट संक्रमित हुने र त्यस मध्ये ५०००-७००० जनाले ज्यानै गुमाउने अनुमान छ | अझै पनि करिब १०००० क्षयरोग बिरामीहरुको निदान र उपचार…

संगठनात्मक विवरण

राष्ट्रिय क्षयरोग कार्यक्रम नेपाल सरकारको प्राथमिक उपचार प्रणाली संग पूर्ण रुपमा एकीकृत रहेको छ | राष्ट्रिय क्षयरोग केन्द्र राष्ट्रिय क्षयरोग कार्यक्रमको केन्द्र बिन्दु हो | केन्द्रले राष्ट्रिय क्षयरोग कार्यक्रम सम्बन्धि नीति तर्जुमा, रणनीति निर्धारण तथा योजना बनाउने काम गर्छ | केन्द्रमा रहेको केन्द्रिय प्रयोगशाला क्षयरोग कार्यक्रमको प्रयोगशाला संजालको केन्द्रबिन्दुको रुपमा रहेको जसले मुख्य रुपमा नीति/मार्गदर्शन…

क्षयरोग सम्बन्धि सामान्य तथ्यहरु

क्षयरोग एक बेसिलस माइकोबैक्टेरियमबाट लाग्ने संक्रामक रोग हो। यसले विशेष रूपमा फोक्सो (पुल्मोनारी टीबी) लाई असर गर्छ साथै अन्य अंगहरुलाई पनि असर पार्न सक्छ (अतिरिक्त पुल्मनरी टीबी)। यो रोग पुर्मनरी टीबीका संक्रमितले स्वास फेर्दा हावाबाट फैलिन्छ जस्तै खकारको छिटाहरु | मूलतः M. Tuberculosis बाट संक्रमित केहि व्यक्तिहरुले क्षयरोग विकास र विस्तारको कारक हुन्छन | क्षयरोग…

तालिमको लागि दर्ता

डाक्टरहरूको लागि DS/DR TB मा TOT NTCC ले स्वास्थ्यकर्मीहरूको क्षमता अभिवृद्धि गर्ने उद्देश्यले उनीहरूको स्वास्थ्य संस्थाहरूमा TB केसलाई प्रभावकारी रूपमा व्यवस्थापन गर्ने हो। चिकित्सा अधिकारी/स्वास्थ्यकर्मीहरूको ज्ञान र सीपको दक्षता विकास गर्न, यसले प्रादेशिक स्तरमा प्रशिक्षकको पोखरी विकास गर्न डाक्टरहरूलाई DS/DR TB मा TOT उपलब्ध गराउने योजना बनाएको छ। राष्ट्रिय स्तरमा यो TOT ले प्रशिक्षक, सम्भावित…

टीबी एचआईभी सह संक्रमण

समस्याको पृष्ठभूमि तथा परिमाण राष्ट्रिय क्षयरोग केन्द्र (केन्द्र)ले सन् २००६ देखि विश्व स्वास्थ्य संगठनको क्षयरोग नियन्त्रण सम्बन्धि ६ ओटै रणनीतिहरु अवलम्बन गर्दै आएको छ | त्यसका अलावा २००९ देखि क्षयरोग कार्यक्रमले टीबी/एच. आइ. भी. नीति तथा रणनीतिसमेत अंगिकार गर्दै आएको छ | टीबी/एच. आइ. भी. सह-संक्रमण कार्यक्रमको प्रभावकारी कार्यन्वयनमा महत्वपूर्ण तथा चुनौतीपूर्ण पक्षमा दुइ फरक…

अनुसन्धान

राष्ट्रिय क्षयरोग कार्यक्रमले सबै अनुसन्धानहरुको लागि पहिचान गरेका दुइ उद्देश्यहरु निम्न छन् देशभर रहेका क्षयरोग संक्रमितहरुको हेरचाहको गुणस्तरमा सुधार क्षयरोग कार्यक्रमको प्रभावकारी योजना र कार्यन्वयनमा योगदान चालु अनुसन्धानहरुमा नेपाल संस्थागत DOTS सम्भव नभएका ग्रामिण पहाडी जिल्लाहरुमा परिवार तथा समुदाय स्वयंसेवकमा आधारित अनुसन्धान चालु अवस्थामा रहेको छ सबै संक्रमितहरुमा उच्च गुणस्तरको सेवा प्राप्ति र सो को…

पी.पी.एम.

नेपाल सरकारले सन् २००६ मा टीबी नियन्त्रण रणनीतिलाई राष्ट्रिय नीतिको रुपमा अंगिकार गरेपछि, राष्ट्रिय क्षयरोग कार्यक्रमले क्रमबद्ध रुपमा निजि र सामुदायिक स्वास्थ्य सेवा प्रदायकहरु लाइ समावेश गरि स्तरीय निदान, उपचार तथा नियमित स्वास्थ्य परिक्षणको बृहत्तर व्यवस्था सुनिश्चित गर्दै आएको छ | कार्यक्रमको प्रमुख क्रियाकलापमा निजि/सामुदायिक चिकत्सक, सहयोगी, नर्स, औद्योगिक कामदार, श्रमिक, कैदी-बन्दि, औषधि बिक्रेता, प्रयोगशालाका…

सामुदायिक प्रणाली स-शक्तिकरण

नेपाल सरकार र राष्ट्रिय क्षयरोग केन्द्रले विस्तृत राष्ट्रिय रणनीतिक योजना (सन् २०१०-२०१५) तयार परेको छ | अघिल्ला राष्ट्रिय रणनीतिहरुको यस रणनीतिले क्षयरोग महामारीसंग लड्न जोड दिदै क्षयरोग नियन्त्रण रणनीति र सहस्राब्दी विकास लक्ष्य संगै रहेको क्षयरोग नियन्त्रण सहकार्यको लागि खाका तयार गरेको छ | सन् २०१५ सम्म क्षयरोगको भार कम गर्न ६ ओटै अतिरिक्त रणनीतिहरुको अबलम्बन…

DR TB व्यवस्थापन

विश्व स्वास्थ्य संगठनद्वारा सिफारिस गरिएको रोग पहिचान र उपचार बिधि DOTS को सफलताको लागि औषधि प्रतिरोधात्मक क्षयरोग प्रमूख खतराको रुपमा रहेको छ | औषधि प्रतिरोधी क्षयरोगको उत्पति क्षयरोग आशंकित बिरामीहरुमा अनुचित रुपमा औषधिको प्रयोगबाट हुन्छ | यो अनुचित प्रयोग बिभिन्न क्रियाकलापको नतिजाको रुपमा देखिन्छ जस्तै: स्वास्थ्य सेवक अनुचित उपचार पद्धतिको प्रयोग र बिरामीले औषधिको पूर्ण…

बालबालिकामा क्षयरोग

सन् २००५ मा विश्व स्वास्थ्य संगठनको रणनीतिक, प्राविधिक र सल्लाहकार समूहले नयाँ क्षयरोग नियन्त्रण रणनीति स्वीकृत गर्यो | नयाँ रणनीतिले क्षयरोग नियन्त्रणको लक्ष्य प्राप्तिका चुनौती र बाधकहरुलाई सम्बोधन गरेको छ | पहिचान गरिएका प्रमूख चुनौतीहरुमा सर्वसुलभ-गुणस्तरीय क्षयरोग स्याहार, टीबी/एच. आई. भी. सह-संक्रमण महामारी, MDR TB, स्वास्थ्य प्रणालीको कमजोरीहरु, सबै सेवाप्रदायकहरुको सहभागिता, सामुदायिक सहभागिताका साथै नयाँ…

सबै सेवाहरु

यदि मलाई क्षयरोग छ भने, म अरू मानिसहरूलाई फैलाउन रोक्न के गर्न सक्छु?

यदि तपाईं घरमा आराम गर्दै हुनुहुन्छ भने तपाइँ संक्रामक हुनुहुन्छ भने, तपाईं नजिकका अरूलाई सुरक्षित राख्न निम्न कुराहरू गर्न सक्नुहुन्छ। तपाईंको औषधिको रूपमा निर्देशित गर्नुहोस्। यो धेरै महत्त्वपूर्ण छ! खाँसी, स्नज, वा हँसिलो हुँदा सधैं आफ्नो मुख ऊतक राख्नुहोस्। बाँधिएको थलोमा राख्नुहोस् र यसलाई सफापूर्वक फ्याँनुहोस्। आफैलाई आफैबाट अलग पार्नुहोस् र कसैको साथ नजिकको सम्पर्कबाट टाढा जानुहोस्। बेडरूममा सुत्न अर्को परिवारका सदस्यहरू पहिलो हप्ताको लागि। तपाईंको कोठालाई अक्सर भवनको बाहिरतिर हवाइजानुहोस् (यदि यो बाहिर चिसो छैन)। TB सानो बन्द स्थानहरूमा फैलिन्छ जहाँ हावामा पुग्छ। तपाइँको सञ्झ्यालमा प्रशंसक राख्नुहोस् वायुसेवा उडाउन को लागी टीबी ब्याक्टेरिया देखि भरिएको हुन सक्छ। यदि तपाइँ कोठामा अन्य सञ्झ्याल खोल्नुहुन्छ, फ्यान पनि ताजा हावामा पुर्याउनेछ। यसले संभावनाहरूलाई कम गर्नेछ कि टीबी जीवाणु कोठामा रहनेछ र हावामा सास गर्ने व्यक्तिलाई संक्रमण गर्नेछ। तपाईंले औषधिहरू लगभग 2 वा 3 हप्तासम्म लिनु भएपछि, तपाईं अब अन्य टीबी ब्याक्टेरियालाई फैलाउने सक्षम हुन सक्नुहुन्न। यदि तपाईंको डाक्टर वा नर्स सहमत हुनुभयो भने, तपाईं काम वा स्कूलमा फर्काउने सहित, तपाईंको दैनिक दैनिक तालिकामा फर्कन सक्नुहुनेछ। तर सम्झना, तपाईं आफ्नो डाक्टर वा नर्स द्वारा निर्देशित रूपमा आफ्नो औषधि लिन यदि तपाईं केवल राम्रो हुन्छ। व्यक्तिको बारेमा सोच्नुहोस् जुन तपाईसँग समय बिताउनु भएको छ, जस्तै परिवारका सदस्यहरू, नजिकका मित्रहरू र सहकर्मीहरू। स्थानीय स्वास्थ्य विभागले टीबी संक्रमणको लागि तिनीहरूलाई परीक्षण गर्न आवश्यक पर्दछ। टीबी विशेष गरी बच्चाहरु र एचआईवी-संक्रमित व्यक्तिहरुको लागि खतरनाक छ। यदि यो व्यक्ति टीबी ब्याक्टीरिया संग संक्रमित हुन्छ भने, उनलाई सक्रिय टीबी रोग को विकास को लागी राखन को लागी दबाइ को आवश्यकता हो।

थप प्रश्नहरु

निर्देशकको भनाई – डा. संजय कुमार ठाकुर

संगठनात्मक विवरण

क्षयरोग सम्बन्धि सामान्य तथ्यहरु

तालिमको लागि दर्ता

टीबी एचआईभी सह संक्रमण

अनुसन्धान

पी.पी.एम.

सामुदायिक प्रणाली स-शक्तिकरण

DR TB व्यवस्थापन

बालबालिकामा क्षयरोग

Invitation for Bids – Procurement of PPE and Consumables for Routine Lab & Microscopy

Invitation for Sealed Quotation – NTCC/G/ISQ/01/2078-79

Invitation for Bids – Supply of Centrifuge Tube – NTCC/G/NCB/03/2078-79

Bid Amendment 2 – IFB No.3: NTCC/G/ICB/02/2078-79

Bid Amendment 2 – IFB No.2: NTCC/G/ICB/01/2078-79

Invitation for Bids_Supply of LPA Consumables_NTCC/G/NCB/02/2078-79

TB Factsheet-2077-78

TUBERCULOSIS PROFILE FY 2076/77

DR Data Annual Compilation 75-76

TB Data Annual 2075-76

Tally Sheet

राष्ट्रिय टीबी डाटा २०७४/७५

TB Factsheet-2077-78

TB_SR_Implementation_Guideline_4th_edition_78_79

क्षयरोग मुक्त नेपाल घोषणा अभियान काययक्रम कायायन्वयन मागयदर्यन

क्षयरोग काययक्रम काययसञ्चालन मागयदर्यन (प्रदेर् स्तर) २०७८

Prime minister’s note for TB program

RESPONDING TO COVID-19 – TB PROGRAM’S PREPAREDNESS, RESPONSE AND LESSON LEARNED

यदि मलाई क्षयरोग छ भने, म अरू मानिसहरूलाई फैलाउन रोक्न के गर्न सक्छु?

Phone

Phone

Email

Location